MENU

Iura Propria: gli statuti a stampa (1475-1799) della Biblioteca di Scienze sociali

Liber statutorum Civitatis Castelli

(Clicca sull'immagine per vedere il pdf)

Indice > C > >

Liber statutorum Civitatis Castelli (1538)

Città di Castello
Liber statutorum Civitatis Castelli.
Civitatis Castelli, per magistrum Antonium de Mazochis Cremonensem & Nicolaum & Bartolameum fratres de Gucciis de Cortona, 1538 die 6 mensis Iunii.
5 v.; in fol.

Bonaini 93; Berlan 28; Manzoni I, 134; Besta II, 645; CRSS II, 211-212; BEGA I.1, 33.

Il 19 febbraio 1538 vennero nominati «quattuor cives, unum pro qualibet porta dicte civitatis» affinché facessero stampare con la massima cura e diligenza gli statuti cittadini «cum auctoritate eisdem (……) concessa, dicta municipalia iura corrigendi addendi & minuendi» (c. 2 r.). Significativa è la motivazione dell’intrapresa, concentrata sull’attività di edizione del corpus statutario inedito più che sulla modifica e sull’aggiornamento delle norme, com’è testimoniato anche dalle frasi iniziali del Prohaemium novum degli statuti: «Cum omnes leges tam divine quam humane sint ad reformationem morum, & ad correctionem criminum ordinate. Nec non fuerint hactenus divinitus, & humanitus secundum varietatem morum, & temporum merito mutate, cum novis vitiorum morbis nova antidota preparari conveniat, et si temporum iniura statuta & reformationes communis, & populi civitatis Castelli calamo scripta magna ex parte corruere ceperint, ne sine sensu suo, & propria lege infuturum regi contingat, sed informis impressa magis duratura, & lectoribus amica perennia observentur, hinc est quod (……)» (c. 2 r.). La compilazione statutaria è composta da: Liber statutorum Civitatis Castelli, Liber statutorum palatii dominorum priorum, Statutum mercantie, Statuta curie officialis plani seu dannorum datorum, Statuta gabellarum Civitatis Castelli; ciascuna parte ha autonoma veste editoriale.

IC-6-9. Al testo a stampa segue la trascrizione manoscritta delle «reformationes» databili attorno al 1570, di mano di Paolo Guazzini. L’esemplare conserva soltanto due dei frontespizi incisi raffiguranti il Castello e i santi Florido e Amanzio originariamente anteposti a ciascuno dei cinque libri che compongono gli statuti, quelli del Liber statutorum palatii dominorum priorum e degli Statuta gabellarum. Sulla prima c. del proemio agli statuti: «Emit Gaspar Grasselli anno D.ni 1727 7 calendas Settembris obulis 40». Legatura di pregio.



Cookie

I cookie di questo sito servono al suo corretto funzionamento e non raccolgono alcuna tua informazione personale. Se navighi su di esso accetti la loro presenza.  Maggiori informazioni